Hệ thống tưới nhỏ giọt là gì? Cách lắp đặt và ứng dụng trong trồng trọt

Hệ thống tưới nhỏ giọt là mô hình tưới tiêu được ứng dụng phổ biến trong nền nông nghiệp nước ta bởi mang lại nhiều lợi ích, giúp tiết kiệm nước và nhân công. Vậy nguyên lý hoạt động của hệ thống tưới nhỏ giọt như thế nào? Và cách lắp đặt ra sao? Sau đây, hãy cùng Onmart tìm hiểu về hệ thống tưới nhỏ giọt nhé!

Tưới nhỏ giọt là gì?

Tưới nhỏ giọt (Drip Irrigation) là phương pháp tưới bắt nguồn từ Israel, giúp cung cấp nước tưới nhỏ giọt từ từ vào rễ cây hoặc nhỏ giọt lên mặt đất (ở những vị trí gần với cây trồng). Hệ thống tưới nhỏ giọt dùng béc gồm có nhiều thiết bị như: van, ống dẫn nước, béc tưới,…

Theo nghiên cứu của các chuyên gia Israel, phương pháp tưới nhỏ giọt sẽ giúp tiết kiệm 80% thời gian tưới cây và 50% lượng nước tưới so với các phương pháp tưới tiêu thông thường.

Ưu và nhược điểm của hệ thống tưới nhỏ giọt

Cũng giống như những hệ thống tưới tiêu khác, tưới nhỏ giọt cũng có những ưu và nhược điểm như sau:

Ưu điểm

• Tiết kiệm nước: tưới cây nhỏ giọt giúp cung cấp nước trực tiếp đến gốc cây thông qua các đầu tưới và sẽ thấm vào rễ tránh được việc lãng phí nước. Đồng thời, các ống tưới nhỏ giọt có kích thước nhỏ, không có nơi thoát khí nên sẽ tránh việc bốc hơi nước.
• Tăng hiệu quả phân bón: các hình thức tưới tiêu thủ công sẽ khiến nước cuốn trôi lớp phân bón trên mặt đất khi cây chưa kịp hấp thụ, gây lãng phí. Ngoài ra, hệ thống tưới nước nhỏ giọt tự động còn có thể sử dụng để đưa phân bón hòa tan đến từng gốc cây.
• Tiết kiệm thời gian và nhân công: sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt bạn chỉ cần một vài thao tác để hoàn thành việc tưới vườn hay trang trại mà không cần phải tốn quá nhiều thời gian và công sức giống cách tưới thông thường.
• Tối ưu hóa chi phí: khi dùng phương pháp tưới nhỏ giọt, các chi phí về điện nước, phân bón, nhân công,… sẽ được tối ưu nhưng vẫn mang lại hiệu quả tốt. Bên cạnh đó, chi phí đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt không quá cao nhưng tuổi thọ có thể lên đến 8 – 10 năm.
• Tăng năng suất cây trồng: tưới nhỏ giọt giúp cung cấp đủ nước cho cây trồng mà không gây ngập úng hoặc thiếu nước. Từ đó, giúp cây trồng phát triển tốt, tăng sức đề kháng và hạn chế nhiều bệnh gây hại cây.

Nhược điểm

• Dễ bị tắc nghẽn ống: nếu không lắp bộ lọc để lọc các chất bẩn như rác, cặn phân bón, bụi bẩn,… có thể khiến ống tưới bị tắc nghẽn. Ngoài ra, cần đảm bảo sử dụng nguồn nước chất lượng để hạn chế tắc nghẽn.
• Thiết kế và lắp đặt phức tạp: đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn để lắp đặt và vận hành tốt.

Tuy nhiên, bạn có thể khắc phục nhược điểm của hệ thống tưới nhỏ giọt bằng cách sử dụng ống tưới nhỏ giọt thay cho hệ thống tưới dùng béc. Ống tưới nhỏ giọt là phương pháp tươi hiệu quả mà vẫn đảm bảo tiết kiệm chi phí và lắp đặt đơn giản.

Mô hình hệ thống tưới nhỏ giọt

Trong phần này, Onmart sẽ giới thiệu đến bạn sơ đồ và chức năng của các thiết bị trong hệ thống tưới nhỏ giọt tự động dùng béc.

Sơ đồ hệ thống tưới nhỏ giọt

Mô hình hệ thống tưới nước nhỏ giọt tự động sử dụng các thiết bị gồm: timer, ống dẫn nước, bộ lọc nước, béc tưới nhỏ giọt, co nối ống, máy bơm,… Tất cả các thiết bị được kết nối với nhau để tạo thành 1 hệ thống tưới thông minh.

Chức năng các thiết bị trong mô hình tưới nhỏ giọt

Các thiết bị trong hệ thống tưới nhỏ giọt đảm nhận chức năng sau:

• Nguồn nước (giếng, ao, hồ,…): cung cấp nước tưới cho hệ thống.
• Máy bơm: động cơ giúp tăng áp suất để nước bơm lên hệ thống tưới.
• Timer: để bật/ tắt hệ thống tưới nhỏ giọt từ động và hẹn giờ tưới.
• Bộ lọc: giúp cho hệ thống không bị tắc nghẽn nhờ việc lọc các cặn bẩn, rác,… có trong nước.
• Đường dây dẫn chính: vận chuyển nước từ nguồn đến các vị trí cần tưới cho cây.
• Đường dây dẫn phụ: vận chuyển nước từ đường dây chính đến các vị trí gốc cây cần tưới.
• Béc tưới nhỏ giọt: cung cấp nước tưới dưới dạng nhỏ giọt đến vị trí gốc cây cần tưới và tùy theo lượng nước cần tưới của mỗi cây để chọn loại béc tưới phù hợp.

Ứng dụng của hệ thống tưới nhỏ giọt

Hệ thống tưới nước nhỏ giọt có thể được ứng dụng để tưới tiêu cho trang trại, công viên, sân vườn,… Sau đây, Onmart sẽ điểm qua các loại cây trồng có thể sử dụng phương pháp tưới nhỏ giọt.

Tưới các chậu cây, gốc cây lớn

Hệ thống tưới nhỏ giọt là phương pháp được ưa chuộng sử dụng để tưới các chậu cây hay gốc cây lớn trong khuôn viên vườn.

Tưới các hàng rào cây

Phương pháp tưới nhỏ giọt giúp cung cấp đầy đủ nước mỗi ngày để cho hàng rào cây phát triển và ngày càng đẹp hơn.

Tưới cho các bức tường cây

Không chỉ giúp cung cấp đầy đủ nước cho cây trồng mà phương pháp tưới nhỏ giọt còn giúp hạn chế tưới văng lung tung lối đi khi sử dụng để tưới cho những bức tường cây.

Tưới cho các khay rau xanh

Khi trồng rau xanh trong khay ở ban công hoặc sân thượng, bạn cũng có thể sử dụng phương pháp tưới phun mưa để tiết kiệm nước và thời gian.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng phương pháp này để tưới bồn hoa hoặc các giỏ hoa trên được trồng trong vườn.

Cách làm hệ thống tưới nhỏ giọt

Nếu bạn muốn tự lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc cần tham khảo quy trình lắp hệ thống tưới thông minh này thì có thể theo dõi các bước bên dưới.

Bước 1: Lập kế hoạch và phân chia đường nước

Bước đầu tiên, bạn phải tính toán chi tiết và cẩn thận cách bộ trí đường ống và nhu cầu nước của từng khu vực cho phù hợp với cây trồng. Việc này giúp tiết kiệm ống dẫn nước, tránh trường hợp bố trí ống ở những vị trí không cần thiết.

Bước 2: Thiết kế đường ống dẫn nước

Cách bố trí ống dẫn nước theo hình xương cá thường được sử dụng nhờ mang lại nhiều hiệu quả. Với cách bố trí này, các ống chính sẽ được bố trí chạy dọc theo chiều dài của vườn hoặc bao xung quanh vườn tùy theo địa hình.

Bước 3: Phân chia khu vực tưới nhỏ giọt

Tùy thuộc vào từng loại cây trồng với nhu cầu tưới tiêu khác nhau mà lựa chọn loại van tưới phù hợp. Ngoài ra, van tưới còn giúp dễ dàng kiểm soát lưu lượng nước tưới.

Bước 4: Chọn tốc độ dòng chảy và khoảng cách tưới

Đầu tưới nhỏ giọt được chọn phù hợp với địa hình của khu vực cần tưới tiêu:

• Đất mùn: lưu lượng thích hợp khoảng 1.8 – 3.7 lít/ giờ, độ thấm khoảng 46cm.
• Đất cát: lưu lượng thích hợp khoảng 3.7 – 7.5 lít/ giờ, độ thấm khoảng 31cm.
• Đất sét: lưu lượng thích hợp khoảng 1.8 lít/ giờ, độ thấm khoảng 53cm.

Bước 5: Lựa chọn đường ống

Hệ thống tưới nhỏ giọt có 3 loại ống là ống chính, ống nhánh và ống con. Đối với ống tưới nước chính thường được sử dụng ống nhựa PVC vì có độ khít cao và được chôn ở độ sâu 20cm so với mặt đất (bảo vệ ống khỏi ánh nắng mặt trời).

Còn đối với ống nhánh và ông con cần chọn loại phù hợp với nhu câu sử dụng, đúng công suất, tránh chọn sai vì có thể gây hại cho cây trồng và gây lãng phí nước.

Bước 6: Tiến hành lắp đặt

Khi lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, bạn có thể cài đặt thêm chương trình tự động để giúp hệ thống tưới điều chỉnh thời gian và lượng nước tưới. Việc này giúp cây trồng luôn được cung cấp đầy đủ nước và diễn ra đúng giờ.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các van giảm áp lắp vào hệ thống tưới nhỏ giọt để điều chỉnh áp lực nước trong đường ống.

Bước 7: Nghiệm thu kết quả

Sau khi hoàn tất các bước lắp đặt, hãy tiến hành chạy thử để phát hiện những sai sót và sửa chữa lại trước khi đưa hệ thống tưới nước nhỏ giọt vào vận hành.

Những lưu ý khi sử dụng, lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt

Khi thực hiện cách làm hệ thống tưới nhỏ giọt, cần lưu ý một số vấn đề sau để hệ thống hoạt động ổn định, bền và cho năng suất cao:

• Việc lựa chọn các thiết bị và lắp đặt mô hình tưới nhỏ giọt phụ thuộc vào nhiều yếu tố như địa hình, cây trồng, nguồn nước, hệ sinh thái,… Do đó, để biết cách lắp đặt chính xác hệ thống tưới nhỏ giọt bạn cần nhận được sự tư vấn của những người chuyên môn.
• Đối với các trang trại lớn, bạn có thể lắp đặt thêm các thiết bị giám sát và tự động để hệ thống làm việc ổn định, giảm thiểu tối đa chi phí nhân công.
• Có 2 loại vòi tưới nhỏ giọt là vòi tưới bù áp và vòi tưới nhỏ giọt không bù áp. Loại vòi bù áp có giá thành cao hơn và tất nhiên cũng chất lượng hơn. Vòi nhỏ giọt bù áp giúp đồng nhất lưu lượng ở các vòi tưới và còn có khả năng tự làm sạch, giảm tắc nghẽn.
• Sử dụng nước máy tưới tiêu vẫn phải dùng đầu lọc. Bởi trong nước máy vẫn còn một phần gỉ cặn và tạp chất. Nếu không sử dụng bộ lọc trong thời gian dài thì có thể khiến cho dầu tưới bị tắc nghẽn.
• Tích hợp nước và phân bón là một trong những lợi ích lớn khi sử dụng phương pháp tưới nhỏ giọt. Việc kết hợp được thực hiện bởi bộ châm phân đơn giản hút phân từ bể chứa hòa vào nước tưới.

Trên đây là những thông tin chia sẻ của Onmart về hệ thống tưới nhỏ giọt. Hy vọng những thông tin này hữu ích cho Quý bạn đọc. Ngoài ra, nếu bạn còn bất kỳ băn khoăn gì hoặc có nhu cầu lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt thì đừng ngần ngại liên hệ với Onmart nhé!